دسته بندی و انتخاب پرس ها
مقدمه
قبل از این که مهندس تولید یا طرح قالب بخواهد برای قالب پرسی را انتخاب کند باید درک و اطلاعات صحیحی از ساختار و چگونگی عملکرد انواع پرس ها داشته باشد حتی اگر مسئله انتخاب پرس هم نباشد و از قبل پرسش انتخاب شده باشد طراح قالب باید قالب را به گونه ای طراحی کند که بر ابعاد پرس منطبق باشد بنابراین آشنایی مقدماتی با دسته بندی پرسش ها ضروری است پرس هایی که در اینجا توضیح داده میشود پرس های هستند که در صنعت ورقکاری کاربرد دارد و پرس های مورد استفاده در آهنگری متالوژی پودر قالب گیری پلاستیک را شامل نمی شود.
متغییر های دسته بندی پرس ها
پرس ها را می توان با توجه به متغیرهای طراحی زیر دسته بندی کرد
چارچوب ,موقعیت‌های چارچوب عمل حرکت ,سیستم محرکه ,تعلیق ,انرژی,گشتاور ,تناژ ,کورس ,ارتفاع بسته ,فضای قالب ,پشت بند ,هدف
چارچوب: مهم ترین ویژگی هر پرس شکل و ساختار چارچوب آن است همه اجزای پرس نظیر شفت ها یاتاقانها سینه یک چرخ دنده ها بر روی چهارچوب پرس سوار می شوند می‌توان به یکی از روشهای ریخته گری یا جوشکاری صفحات سنگین ورق تولید کرد
بسیاری از پرس هایی که در تناژ پایین ساخته می‌شوند چارچوبی Cشکل دارند.
گرچه چارچوب سی شکل صلب ترین شکل طراحی نیست ولی استفاده از آن در تناژهای پایین از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه است انواع سی شکل عبارتند از
مایل شونده یا ماین شونده پشت باز
ثابت
دارای میز تنظیم
شاخدار
انتها باز
پرس مایل شونده
مایل شونده: وجود شیار تنظیم در قسمت عقب این پرس امکان مایل شدن آن را در زوایای مختلف فراهم می آورد بنابراین این پرس یک پرس مایل شونده است مایل بودن پرس امکان پران قطعه و دور ریز را بر اثر نیروی وزن فراهم می آورد به این پرس ها معمولاً پرس مایل شونده پشت باز گفته می شود .
پرس های مایل شوند پرکاربردترین نوع پرس ها هستند ظرفیت این پرس ها معمولا بین ۱ تا ۲۵۰ تن متغیر است و معمولاً می توان آنها را در سه زاویه مختلف کج کرد کتاب سیار در دسترس بوده قیمت پایینی دارند و بسیاری از قالب ها را می توان بر روی آنها سوار کرد با به کارگیری اتصالات مناسب می‌توان قالب های پیشرونده را مستقیم به انتهای میلنگ این پرس ها بست.
از این پرس ها برای برش و فرم دهی سبک و کشش کم قطعات کوچک استفاده میشود. در زیر بستر این پرسها یک بالشتک هوای فشرده قرار دارد که برای تامین نیروی مورد نیاز ورق گیر در قالب های فرم دهی و کشش مورد استفاده قرار می‌گیرد.
برای جلوگیری از خیز چهارچوب سی شکل تحت بارهای سنگین از دو میله مهار در جلوی بازپرس استفاده میشود روزها چنانچه طول کورس حدود یک اینچ باشد می توان به سرعت هایی بیش از هزار کورس در دقیقه نیز دست یافت.
پرس c شکل
پرس سی شکل ثابت :
از انواع رایج پرسهای سی شکل است این پرس مایل شونده نیست و پشت آن ممکن است باز یا بسته باشد به علت صلبیت و استحکام زیاد اینگونه پرس ها را تناژ های بالاتر و تا ۱۰۰۰ تن می سازند ارتفاع بسته این پرس ها بزرگتر بوده و قالب های بزرگتری را می‌توان بر روی آنها سوار کرد بستر و سینه این پرس ها بزرگتر ساخته می شود تا امکان کار بر روی پانل های طویل و بزرگ و روی آنها فراهم باشد از این پرسش ها می توان در سرعت های بالا استفاده کرد زیرا پایه صلبی دارند.
پرس سی شکل با بستر قابل تنظیم:
یکی از رایج ترین انواع پرس هاست که در آن می توان ارتفاع بسته قالب را برای مطابقت با قالب هایی با اندازه های مختلف تغییر داد قابلیت تنظیم بستر پرس این پرس برای کارخانه های کوچک پرسکاری که قطعات کوچک متنوعی را در تعداد کم تولید می کنند مناسب می سازد
اغلب به این بستر قابل تنظیم زانو گفته می شود. وجودبستر قابل تنظیم از صلبیت پرس کاسته اندازه بستر و تناژ پرس را محدود می سازد.
پرس سی شکل شاخدار: این پرس به راحتی از روی تیر بلند یا به عبارت دیگر شاخه قسمت پایینی چارچوب سی شکل می‌دهد قابل شناسایی است این پرس شاخ جایگزین بستر شده است و برای کار بر روی اشکال گرد مناسب است
این پرس یک پرس مخصوص بوده و کاربرد محدودی دارد این پرس به صورت عمودی و ثابت ساخته میشود در این پرس ها نیمه اصلی قالب توسط اتصالات مناسب به سینه پرس بسته می شود.
پرس های شاخدار معمولاً در ظرفیت های زیر ۱۰۰ تن ساخته می شود.
غالبا بستر قابل تنظیم و چارچوب ساختار با یکدیگر ترکیب شده طراحی واحدی را تشکیل می‌دهد.
پرس راست جانب
پرس راست جانب: هنگام طراحی پرس هایی با ظرفیت چندین هزار تن و بستر ۲۰۰ اینچی از چهارچوب راست جانب استفاده میشود تا بر صلبیت آنها بیفزاید پرس های با ظرفیت ۴۰۰۰ تن از این نوع برای پرسکاری ورق وجود دارد پرس راست جانب را می توان از روی ساختار جعبه ای آن شناخت
چارچوب های راست جانب را می‌توان در سه گروه زیر دسته بندی کرد
صلب
میل مهار
ستونی
چارچوب راست جانب صلب خیلی رایج نیست ولی نمونه هایی از آن وجود دارد این چارچوب ساختاری جوشکاری شده و یکپارچه دارد و معمولاً در پرس های کوچکتر مورد استفاده قرار می گیرد از آنجا که این چارچوب را نمی‌توان برای حمل و نقل به اجزای کوچکتری تقسیم کرد تناژ و اندازه بستر آن محدود است چارچوب راست جانب صلب از یک بستر دو پایه عمودی و یک تاج تشکیل شده است اجزای چارچوب به صورت اتصال دائم به یکدیگر جوشکاری شده اند به همین خاطر به این چارچوب چارچوب صلب گفته میشود لبه پله های راست جانب عمودی هستند
چارچوب راست جانب دارای میل مهار رایج ترین چارچوب در این دسته از بستر پایه و تاج این چارچوب به صورت واحد های مجزا ساخته می شوند اجزای چهارچوب ممکن است به روش ریخته گری و یا توسط جوشکار ساخته شود از آنجا که اجزای چارچوب پرس به صورت مجزا از یکدیگر ساخته شدن ابزارهایی لازم است تا این اجزا را به صورت هم امتداد با یکدیگر نگه دارد برای این کار از چهار میله قطور که در چهار گوشه چهارچوب جای گرفتند استفاده می شود این میله ها از بین تاج پایه و بستر پرس می کنند و تا بالاتر از تاج و زیر بستر نیز امتداد می یابد و به آنها میل مهار گفته می شود اردو انتهای این میله ها رزوه شده اند و مهره‌های به داخل آن بسته میشود قبل از بستن مهره ها میله ها گرم و در نتیجه منبسط می شوند سپس مهره ها بسته می شوند سرد شدن و انقباض میله ها باعث می شود که اتصال بسیار قوی حاصل آید برای بازکردن چارچوب نیز باید دوباره میله ها را گرم کرده و سپس مهره‌ها را باز کرد این چارچوب‌ها را باید هنگام نصب حمل و نقل و تعمیرات اساسی مونتاژ و دمونتاژ کند